Creatief denken. Het wordt vaak in een adem genoemd met originaliteit, reclame en marketing en je kunt er zelfs cursussen in volgen. Ik beschouw mezelf niet als een buitengewoon creatieve denker. Maar nu ik de laatste tijd regelmatig de vraag ‘wat is creativiteit’ voorbij zie komen, ben ik er meer mee bezig. Want wat is het eigenlijk? En kan iedereen het? En kan creativiteit gemeten worden? Een kleine brain fart over creatief denken en waarom bananen rood zijn.
Waarom bananen rood zijn
Creativiteit is ongrijpbaar. Het is iets wat je hebt of uitvoert, maar het is niet iets dat je vast kunt pakken. Of is het juist wel tastbaar, in creaties of producten die je hebt gemaakt? Gaat het puur alleen om denkprocessen of omstandigheden waarin je verkeert? En hoe zit het dan met al die artiesten die schilderen, zingen en kunst maken? Al die verschillende invalshoeken maken het lastig om het begrip precies te benoemen. Want wat is het nu eigenlijk?
What is creativity?
Volgens Robert E. Franken (uit Human Motivation, 3rd ed., blz 396) is creativiteit als volgt te omschrijven:
Creativity is defined as the tendency to generate or recognize ideas, alternatives, or possibilities that may be useful in solving problems, communicating with others, and entertaining ourselves and others.
En de meeste omschrijvingen gaan min of meer uit van die definitie. Creativiteit is originaliteit, nieuwe perspectieven creëren, oplossingen zoeken en vinden en de manier waarop je de wereld ziet veranderen. Creativiteit is vrij denken, buiten de vastgestelde grenzen van je eigen verbeelding. Vaste patronen, die we allemaal in meer of mindere mate hebben want dikke kansdat ook jouw brein volgens die vaste patronen is geprogrammeerd, beperken stiekem ook je mogelijkheden.
Of het meetbaar is, vroeg Arnon Grunberg zich ook af. Hij gaf zich tijdens het schrijven van zijn nieuwe boek twee weken lang over aan onderzoekers, in de hoop samen met hen te ontdekken of het schrijven van een boek invloed heeft op zijn eigen emoties, zoals het ook invloed zou hebben op de lezers van zijn boeken. Een interessant onderzoek en ik ben dan ook erg benieuwd naar wat er uit gaat komen.
Creatief denken
“Think left and think right and think low and think high. Oh, the thinks you can think up if only you try” – Dr. Seuss
Als ik naar mezelf kijk, vind ik het eigenlijk best wel lastig om buiten mijn vaste patronen te denken. Niet dat ik altijd alleen maar bij het oude blijf maar ik merk wel dat ik toch eerst bij de gebruikelijke oplossingen en ideeën uitkom. Is dat slecht?
Nee, want out of the box thinking is ook een overrated begrip, maar een ander en daarmee mogelijk creatiever denkproces zou best weleens tot verrassende dingen kunnen leiden. En het creatief denken is een proces dat je jezelf kunt aanleren. Daarnaast zijn er mensen die denken dat ‘je’ niet creatief bent maar dat iedereen een creative genius heeft, zoals ‘Eat, Pray, Love’ auteur Elizabeth Gilbert in deze TEDtalk en John Cleese in deze presentatie prediken. Er is dus hoop.
Onderstaand filmpje over creativity en creatief denken vond ik niet heel verhelderend maar wel intrigerend. Zo is creativiteit niets zonder context en gaat het niet alleen om talent.
All possibilities are possible realities. A frog could be anything.
Waarom bananen rood zijn
Terug naar de titel van deze blog post. Waarom zijn bananen rood? Los van dat er dus écht rode bananen bestaan, gaat het vooral om de vraag om een standaard gegeven eens aan de kaak te stellen. Zonder te vervallen in de vaste denkpatronen, zonder logica en een zoektocht naar feiten maar gewoon random out of the blue (pun intended) ideeën spuien.
Dus waarom zijn bananen rood? Omdat:
- ze rood mooier vinden dan geel
- rood staat voor passie
- ze liever een tomaat wilden zijn
- bananen temperamentvoller zijn dan je denkt
- Rudolph the Red-Nosed Reindeer een inspiratiebron voor ze is
- rood sexy en de kleur van de liefde is
- de kleur rood voor betere prestaties zorgt
- ze verbranden onder de Aziatische zon
- bananen alle kleuren van de regenboog kunnen hebben
- …
Verder kom ik zo gauw helaas niet. Wat erg, is mijn eerste standaard reactie… Ik heb duidelijk nog een paar lesjes creatief denken nodig dus. Een mooi doel voor de komende tijd, me verdiepen in creatiever denken en leren om m’n gedachten vrijer op de loop te laten gaan, zoals we vroeger als kind veel makkelijker deden.
Ga ik nu even op zoek naar een roze kikker met panterprint en een tutu.
Hoe staat het met jouw creatieve denken?*
*En waarom denk jij dat bananen rood zijn?
7 reacties
Leuk dat je hierover schrijft! Ik ben gek op creatief denken en schrijf er ook graag artikels over. Er is zoveel over te vertellen!
Je gedachten de vrije loop laten, is een heel goed idee. Dan ga je lateraal denken. Je zoekt niet naar hét antwoord, maar naar verschillende mogelijkheden. Dat is belangrijk. We beseffen vaak niet hoe de dingen anders kunnen zijn.
Wat bananen betreft: die zijn rood omdat ze blozen.
Nog veel succes met lateraal denken! ;-)
Ik word best vaak creatief genoemd (door mijn moeder bijvoorbeeld, haha), maar ik vind mijzelf helemaaaaal niet zo creatief eigenlijk! Ik weet het ook niet, ik denk dat mijn hoofd van binnen wel heel creatief is, maar dat het er gewoon nooit zo goed uit wil komen. En dat is natuurlijk ook wel belangrijk en hoort (voor mij) ook bij het begrip creativiteit. Het eerste waar ik aan dacht bij je titel was overigens dat de bananen in de wildernis als tampons werden gebruikt door apen, maar dat is misschien meer ziekelijk dan creatief :’)
Hahahaha! Nu heb ik voortaan ook een heel ander beeld bij rode bananen :’)
En dat wat in je hoofd zit ook overbrengen, vind ik dus ook heel lastig. Hoort ook zeker wel bij creatievelingen, om het wél op papier of whatever te krijgen.
Jep, creatief denken is nou niet echt een duidelijk begrip! Ik krijg er in februari een vak over! Ben erg benieuwd, vooral na het lezen van deze post! Ik beschouw mezelf als creatief iemand: ik schrijf, zing, maak muziek etc- maar als ik er ECHT goed over na ga denken vraag ik me af of ik nou zo creatief wel ben? Ik vind jou in ieder geval wel creatief! En bananen zijn rood omdat geel zo mainstream is en zij willen OOK weleens out of the box denken? HA HA HA. Geen idee. Liefs, Stella.
Whaha, dat is ook een prima reden waarom bananen rood zijn! En thanks, lief! Al vind ik jou met je artistieke activiteiten alweer een stuk creatiever! Lastig maar interessant onderwerp, dat creatief denken. Benieuwd hoe je dat vak gaat vinden!
Ahh blozende banaantjes :) Wel gek, rode bananen trouwens.
In iedergeval, creatief is inderdaad een term opzich. Ben ook benieuwd of ze dat kunnen meten of niet, en zou je het kunnen aanleren? Dat denk ik niet persoonlijk. Of althans, tot op zekere hoogte. Ik merk wel dat ik vroeger creatiever was dan nu, misschien komt dat omdat ik toen minder verantwoordelijkheden had? Creatief is leuk, maar als ik weet dat ze op mijn werk het oude plan A ook prima vinden is dat ook goed denk ik dan. Lastig allemaal hoor, creatief zijn ;)
Kost best wat moeite hè. Het is ook een lastig begrip, realiseerde ik me tijdens het schrijven van deze post steeds meer… En dan is er ook zoveel over geschreven en onderzocht. Dat je jezelf kunt aanleren om buiten bepaalde patronen te denken geloof ik wel. Maar of je jezelf echt tot een artiest kunt maken… dat betwijfel ik ook. Dat heb je of dat heb je niet.
Reageren is niet mogelijk.